Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên xây dựng trên nền của thiền tự cổ Thiên Ân Thiền Tự có từ thế kỷ 3. Đây cũng là một trong những nơi phát tích sớm nhất của Phật giáo Việt Nam. Khoảng thế kỷ thứ 3, có một vị hòa thượng tên là Khương Tăng Hội dừng chân ở đây, dựng chùa truyền giáo, vì thế nơi đây là cái nôi của Phật giáo Việt Nam. Khu Du Lịch Tây Thiên Thiền Viện Trúc Lâm là một trong ba Thiền Viện lớn nhất của cả nước. Được xây dựng ngay bên cạnh khu di tích danh thắng Tây Thiên cổ tự, nơi đây không chỉ được biết đến là vùng đất linh thiêng mà còn là một địa danh thu hút không ít những du khách hành hương về cõi Phật.